Rahmetle Anıyoruz!

Ebulfez Elçibey (Əbülfəz Elçibəy) : Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan’ın ikinci Cumhurbaşkanı. Gerçek adı Ebulfez Aliyev olan Elçibey Nahçıvan’ın Keleki köyünde doğdu. Babası Güney Azerbaycan’dan Kadirkulu Bey ve annesi Anadolu\'da doğup Keleki’ye göç etmiş Mehrinisa Hanım’dır. Babası 1943 yılında II Dünya Savaşı’na katılmış ve bir daha kendisinden haber alınamamıştır.

İlköğrenimini ve liseyi Nahçıvan’da zor şartlar altında tamamlamıştır. 1957-1962 yılları arasında Azerbaycan Devlet Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü, Arapça bölümünde okumuştur. Öğrencilik yıllarında Azerbaycan tarihini ve Azerbaycan devrim tarihini öğreten dernekler kurmuştur. 1963-1964’te Mısır’da tercüman olarak çalışmıştı. 1970’lerde ise ülkesinin bağımsızlığı için çalışmaya başladı. Bu yüzden 1975’de milliyetçilik suçundan bir buçuk yıl hapis yattı.

Azerbaycan’ın Rusya İmparatorluğu içinde bir sömürge olduğuna ve elbet bir gün bağımsız, demokratik bir cumhuriyet olacağına inanmıştır. Kendisine “Ben Atatürk’ün askeriyim” diye tabir etmiş ve Atatürk’ten,Gandhi’den ve 1918-1920 yıllarında kurulmuş Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin kurucusu Mehmet Emin Resulzade’den etkilenmiştir. Kuzey ve Güney Azerbaycan’ın mutlaka birleşmesi ve Dağıstan’a, Gürcistan’a ve Ermenistan’a verilen Azerbaycan topraklarının tekrar Azerbaycan’a geri verilmesini savunmuştur. “Turan’ın yolu birleşik Azerbaycan’dan geçer” sözünü sıklıkla gündeme getirmiştir.

Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesinin içinde yer alan Elçibey, 1975’te siyasi faaliyetleri nedeniyle 1 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. KGB zindanlarında ve taş ocaklarında ağır şartlar altında kaldı. Serbest kaldıktan sonra, 1977’den itibaren, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi’nde el yazmaları enstitüsünde görev yaptı. Görevi sırasında da bağımsızlık çalışmalarına devam etmiştir. 1989’da Azerbaycan Halk Cephesi’ni kurdu ve başkanı seçildi. Elçibey Azerbaycan’ın Sovyetler’den bağımsızlığını kazanması için çalışmış ve 1991’de SSCB’nin dağılması ile bağımsızlığını kazanan Azerbaycan’ın 7 Haziran 1992’de ikinci Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir.

Elçibey 22 Ağustos 2000’de 62 yaşında tedavi gördüğü Ankara\'da hayatını kaybetmiştir.

Yazdığı kitaplar:

·         \"Tolunoğulları Devleti\", İstanbul, 1997. Ebülfez Elçibey.

·         \"Bütöv Azərbaycan yolunda\"(\"Tek Azerbaycan Yolunda\"), İstanbul, 1998; Bakı(Bakü), 2004

·         \"Müstəqillik[Bağımsızlık]: ikinci cəhd(Kısım)\", Bakı(Bakü), 2001

·         \"Siz xalqın sevgisilə haqqa çatacaqsınız\"(\"Siz halkın sevgisiyle hakka ulaşacaksınız\"), Bakı(Bakü), 2001

Hakkında Türkiye Türkçesi ile yazılan kitaplar:

·         \"Elçibey\'le 13 Saat\", Turan Yayıncılık, Adalet Tahirzade, 2001.

·         \"Elçibey Dönemi Azerbaycan Dış Politikası (Haziran 1992-Haziran 1993) Bir Bağımsızlık Mücadelesinin Diplomatik Öyküsü\", Asam, Nazim Cafersoy, 2001.

·         \"Elçibey\", Ötüken Neşriyat, Uğur Güler, 2006.

·         \"Elçibey\'in Düşünceleri ve Kanun Devleti\", Berikan Yayınevi, Şeyda Kemaloğlu-Muhammet Kemaloğlu, 2007.

·         \"Elçibey Azerbaycan\'ın Unutulmaz Lideri\", Türk Edebiyatı Vakfı, Yavuz Bülent Bakiler, 2009.

·         \"Bey\", Hanım Halilova

Hakkında yazılan Azerbaycan Türkçesinde kitaplar:

·         \"Əbülfəz Elçibəy: \"Bu, mənim taleyimdir\"\", Bakı, 1992. Tərtibçilər: Becan İbrahimoğlu, Ədalət Tahirzadə

·         \"Deyirdim ki, bu quruluş dağılacaq\", Bakı, 1992. Tərtibçi: Ədalət Tahirzadə

·         \"Demokratiya və azadlıq\", İstanbul, 1992.

·         \"Azərbaycan türklərinin azadlıq elçisi Əbülfəz Əli Elçibəy\", İstanbul, 1992. Kamil Vəli Nərimanoğlu

·         \"Elçibəy və Azərbaycan\", İstanbul, 1994, Akın Səmədoğlu.

·         \"Əbülfəz Elçibəy. Tarixdən gələcəyə\", İstanbul, 1995, Fazil Qəzənfəroğlu.

·         \"Elçi Bəy\", Bakı, 1999, Ədalət Tahirzadə.

·         \"Elçibəy ilə birlikdə otuz il\", İstanbul, 1999, Oqtay Məmmədov.

·         \"Savalanda görüşənədək, Bəy!\" Bakı, 2000. Tərtibçi: Ədalət Tahirzadə

·         \"Elçibəylə 13 saat üz-üzə\", Bakı, 1999; İstanbul, 2001. Ədalət Tahirzadə

·         \"Prezident Elçibəy\", Bakı, 2001. Ədalət Tahirzadə

·         \"Əbülfəz Elçibəy: Mən qurtuluşçuyam!\", Bakı, 2002. Tərtibçi: Ədalət Tahirzadə

·         \"Elçi düşüncələri\", Bakı, 2002. Tərtibçilər: Ədalət Tahirzadə, Mircəlal Yusifli

·         \"Qurtuluş və bütövlük yolu\" (Elçibəylə 6 söhbət). Bakı, 2003. Ədalət Tahirzadə