21 ARALIK 1963 Kanlı Noel (Lefkoşa) – 20 OCAK 1990 Gara Yanvar (Bakü)
Cavid Memmedli 19/01/2015
Kanlı 20
Yanvar (Ocak) 1990 olaylarının üzerinden 25 yıl geçiyor...
● 20 Ocak 1990…
Bu iki
birbirine benzer tarih bizlere çok şeyler anlatmaktadır…
► Kıyamet söylentilerinin, dünyanın sonu safsatalarının kol gezdiği 21 Aralık 2012’den farklı olarak 52 yıl öncenin 21 Aralığı, Kıbrıs Türkleri için gerçek bir mahşer günü, birçok aileler ve kişiler için ise gerçekten de dünyanın sonu idi…
● 25 yıl
önce, 1990 yılı Ocak ayının 19’nu 20’ne bağlayan gecenin sabahı olan kanlı
cumartesi günü de Azerbaycanlılar kıyameti öz gözleriyle gördüler.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963 tarihi, öncelikle Kıbrıs’taki Yunan-Rum cuntasının Kıbrıs Türklerine karşı
soykırım yaptığı gündür.
● 20 Ocak
1990 olayları da SSCB Komünist Partisi’nin, SSCB vatandaşı olan
Azerbaycanlılara divan tuttuğu gündür.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, AKRİTAS projesinin yani Kıbrıslı Türkleri imha etme planının kanlı
sonucudur.
● 20 Ocak
1990, SSCB Komünist Partisi Genel Sekreteri ve SSCB’nin ilk Cumhurbaşkanı
Mihail Gorbaçov ile SSCB Silahlı Kuvvetleri ve SSCB Ordusu’nun Başkomutanı
General Yazov’un Azerbaycan halkına karşı ortaklaşa işledikleri planlı bir
katliamdır.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, o tarihten üç yıl önceki yani 16 Ağustos 1960’da ilan edilen ve iki
halkın ortaklaşa kurduğu Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Rumlarca getirilen sonudur.
● 20 Ocak
1990, Sovyetler Birliği’nin Azerbaycan’a ve Azerbaycanlılara son tokadı,
Azerbaycan’da baskıcı Sovyet rejiminin Moskova’nın eliyle getirilen sonudur.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, yer altı TMT örgütünün su yüzüne çıktığı gündür. Bu anlamda kırılma
noktası, Kıbrıs Türk milli mücadelesinin de fiilen başladığı en önemli
başlangıçlardandır.
● 20 Ocak 1990
ise Azerbaycan halk harekâtının doğurduğu Azerbaycan Halk Cebhesi’nin açık bir
şekilde tam ve milli bağımsızlık talepleriyle ortaya çıktığı tarihtir.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, Yunan-Rum cuntasının “utanç barikatları” kurduğu ve adayı parçaladığı
(taksim ettiği) tarihtir. Bu anlamda ‘taksim’in sorumluları da Türkler değil,
Yunan-Rum cuntasıdır.
● 20 Ocak
1990 ise Çarlık Rus ve Komünist-Sovyet rejiminin param parça ettiği
Azerbaycan’ın yeniden taksim edilmeğe çalışıldığı bir zamanda, Azerbaycan
halkının bu girişimlere karşı itiraz sesinin boğulması tarihidir.
■ ■ ■
► 21.12.1963
– 16.07.1974 tarihlerini kapsayan 11 yıllık dönem, Kıbrıs Türkleri için “feci
ve acı olaylar dönemi” olmuştur.
● 20.01.1990
– 18.10.1991 tarihlerini kapsayan yaklaşık iki yıllık dönem de Azerbaycan halkı
için ağır bir zaman dilimi olmuş, 18 Ekim 1991 Referandumu’nda Azerbaycan halkı
Sovyetler Birliği’ne “Hayır!” demiştir.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, Yunan-Rum cuntasının ENOSİS, Rumların da Megali İdea hayallerinin suya
düştüğü tarihin başlangıcıdır.
● 20 Ocak
1990 ise kanlı ve baskıcı Sovyet rejiminin çökeceğini haber veren en şiddetli
çatlak sesidir…
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, Türkiye – Kıbrıs Türk Öğrenci Hareketi’nin de yüz akı ile omuz omuza
faaliyete geçtiği tarihtir.
● 20 Ocak
1990 da, başta Bakü’deki üniversite ve diğer eğitim kurumlarının öğrencileri
olmakla, vatanı kurtarmak için onun uğrunda ölmeğe hazır olduklarını ve vatan
için öldüklerini bütün dünyaya kanıtladıkları tarihtir.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, Türk öğrencilerinin, ihtiyar insanların, kadınların ve çocukların
hunharca katledildikleri tarihtir. Binbaşı Nihat İlhan’ın, banyo küvetinde
öldürülen eşi ve üç çocuğunun yaşadıkları son günlerdir.
● 20 Ocak
1990 ise en ağır cinayet suçlarından tutuklu olan özel eğitimli mahpusların,
hiçbir suçu olmayan rejim karşıtlarını ezmek için çocuk, genç, ihtiyar demeden
herkesi acımasızca kurşuna dizdikleri, param parça ettikleri tarihtir.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, silahlı Rum polislerinin Türk lise öğrencilerine ateş açıp onları
yaraladıkları gündür.
● 20 Ocak
1990 da “şanlı” Kızıl Ordu askerinin kendi vatandaşlarının kanını akıttığı
gündür.
■ ■ ■
► 21 Aralık
1963, Makarios ve ekibi tarafından en ince detayına kadar hazırlanmış siyasi ve
askeri darbedir ki bunu Akritas Planı teyit etmektedir. (R. R. Denktaş)
● 20 Ocak
1990 ise Gorbaçov-Yazov-Vezirov troykasının Azerbaycan halkına gözdağı verme
planının sonucudur ki, Mihail Gorbaçov, 1995 yılının Nisan ayında Bakü’de
olağanüstü hal ilanı ile 20 Ocak olaylarının, kendisinin siyasi hayatındaki en
büyük hata olduğunu itiraf etmiştir.
■ ■ ■
► 1963
olayları (Rum saldırıları), Rumların “Kıbrıs Türkleri hükümete karşı isyan
ediyorlar, adayı taksim etmek istiyorlar!” yalanının da başlangıcıdır. (R. R.
Denktaş)
● 20 Ocak
1990’da başlayan olaylar da Sovyetler Birliği’nin “Halkların dostluğu ve
kardeşliği” ve “Azerbaycanlılar Ermenileri yok etmek, Türkiye ile birleşmek
istiyorlar!” yalanının ifşası tarihidir.
■ ■ ■
21 Aralık 1963 sürecinin
(21.12.1963-15.02.1964) ve 20 Ocak 1990 olaylarının bilançosu:
► 21 Aralık 1963 planını gerçekleştirmek için
Yunanistan’dan Kıbrıs’a gizlice 10 bin asker getirilmiştir.
● 20 Ocak 1990 Bakü katliamını yapmak için
Azerbaycan’a 20 binden fazla asker ve içlerinde çok sayıda azılı katilin de
olduğu mahpuslar sevk edilmiştir.
■ ■ ■
► 25-26 Aralık 1963’te Türk alay doktoru Nihat
İlhan’ın eşi ve üç çocuğu Kumsal baskınında (Lefkoşa, Dereboyu) evlerinin
banyosunda kurşuna dizilerek öldürüldüğü gibi
● 20 Ocak 1990’da, Larisa Memmedova adlı 11 yaşlı kız
çocuğu da kendi evinde kurşuna dizilmiştir.
■ ■ ■
► 21 Aralık 1963’te sadece Lefkoşa 92 şehit vermiştir.
● 20 Ocak 1990’daki şehit sayısı 132’dir, bunlardan
20’ye kadarı kadın ve çocuktur.
■ ■ ■
► 21 Aralık 1963’te Lefkoşa’daki yaralı Türklerin
sayısı 475 kişidir.
● 20 Ocak 1990’da Bakü ve etrafındaki yerlerdeki
yaralı sayısı 700’den fazladır.
■ ■ ■
► 21 Aralık 1963’teki kayıpların sayı yüzlercedir.
● 20 Ocak 1990’da da yüzlerce kaybımız vardır.
■ ■ ■
► 26 Aralık 1963’te Ayvasıl köyünde 15 Türk topluca
öldürülerek toplu mezarda gömülmüştür.
● 22 Ocak 1990’da da aynı arabada öğrencileriyle ders
yapmaya giden üç profesörü (karı-koca ve bir mesai arkadaşlarını) Sovyet tankı
ezerek yere yapıştırmıştır…
■ ■ ■
► 21 Aralık 1963’ü takip eden günlerde alınan 700
rehineden hiçbir haber alınmamıştır. Onların hepsi acımasızca kurşuna dizilmiştir
(Hasan İkizer).
● 20 Ocak 1990 olaylarında da çok sayıda kayıp ve ölü
vardır. Bakü’deki Şehitler Hıyabanı’ndaki birkaç şehit mezarına, farklı
kişilere ait sadece bacak, kol gömülmüştür…
■ ■ ■
► 14.02.1964’te Baf kasabasında onlarca Türk genç
öldürülmüştür.
● 20 Ocak 1990’ı takip eden günlerde de Bakü dışındaki
Sumgayıt, Lenkeran, Celilabad, Neftçala vd. yerlerde toplu kıyımlar
gerçekleştirilmiştir.
■ ■ ■
► 1963-1964 olayları, Kıbrıs Türklerini adanın % 3
kadar küçük bir kesimine sıkıştırmış ve bu durum Temmuz 1974’e kadar sürmüştür.
● 20 Ocak 1990’ı takip eden tarihlerde (1990-1993) Azerbaycan
topraklarının % 20’si Ermenistan’ın eline geçmiş (o topraklar bugün de
Ermenilerin elindedir), sonuçta kendi topraklarından sürülen bir buçuk
milyondan fazla gaçgın (zorunlu göçmen) kitlesi ortaya çıkmıştır.
■ ■ ■
► Eylül 1967’de Albay Grivas’ın komutasındaki
Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerleri, 30 mücahidi şehit etmiştir.
● 20 Ocak 1990’da General Yazov komutasındaki
askerlerin öldürdüğü sivil insanların sayısı ise yüzlercedir…
■ ■ ■
► 21 Aralık 1963’ten başlayıp 1970’lerin ortalarına
kadar süren sıkıntılı dönem 1974 yazında Mutlu Barış Harekâtı’yla sonuçlanmış,
15 Kasım 1983’te de KKTC ilan edilmiştir.
● 20 Ocak
1990 da sadece Azerbaycan’ın değil, eski SSCB sınırları içindeki Türk
cumhuriyetleriyle diğer devletlerin de yeniden doğuş günü olmuştur.
■ ■ ■
GÖRDÜĞÜNÜZ
GİBİ, KAYBEDEN ONLAR, KAZANAN BİZLERİZ!..
BİZLERİ YER
YÜZÜNDEN SİLMEK, YOK ETMEK İSTEDİLER FAKAT BİZ DEVLETİMİZİ DE KURUP KENDİ
BAYRAĞIMIZIN ALTINDA YAŞAMAYA DEVAM EDİYORUZ…
BU
GÜNLERİMİZİ BORÇLU OLDUĞUMUZ BÜTÜN ŞEHİTLERİMİZİ RAHMET VE MİNNETLE ANIYOR,
GAZİLERİMİZİ DE UNUTMUYORUZ!..
Yazan:
Nazım MURADOV (Lefke Avrupa
Üniversitesi / KKTC)