Azerbaycan Cumhuriyetinin 100.Yılında Uluslararası Kongre düzenlendi
Cavid Memmedli 28/05/2018
“100. Yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Uluslararası
Kongresi”nin açılış programı 26 Mayıs Cumartesi günü Anadolu Üniversitesi
Öğrenci Merkezi Salon 2016’da gerçekleştirildi. Anadolu Üniversitesinin ev
sahipliği yaptığı kongreye; Azerbaycan Cumhuriyeti Diasporadan Sorumlu Bakan
Yardımcısı Valeh Hacıyev, Eskişehir Valisi Özdemir Çakacak, Azerbaycan
Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Doç. Dr. Necibe Nesibova,
Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Naci Gündoğan, Türkiye Azerbaycan
Dernekleri Federasyonu (TADEF) Başkanı Bilal Dündar, Eskişehir Türk Ocağı
Başkanı Prof. Dr. Nedim Ünal, Eskişehir Azerbaycan Derneği (EsAzDer) Başkanı
Uzm. Ecz. Cavid Aydın, EzAzDer Denetim Kurulu Başkanı ve Proje Sorumlusu Rza
Mammadov, Azerbaycan Kongresi Başkanı ve İzmir Azerbaycan Kardeşlik İş Birliği
Başkanı Dr. Asif Kurban ile Türk Dünyası Araştırma Merkezi Müdürü (TÜDAM) Doç.
Dr. Mehmet Topal’ın yanı sıra çok sayıda öğretim elemanı ve öğrenci katılım
gösterdi.
Azerbaycan Cumhuriyetinin kuruluşunun 100’üncü yılında böyle anlamlı bir
etkinliğe ev sahipliği yapmaktan dolayı onur duyduklarını dile getiren Rektör
Prof. Dr. Naci Gündoğan, “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Azerbaycan'ın sevinci
Türkiye'nin sevincidir, Azerbaycan'ın kederi de Türkiye’nin kederidir.’ sözü
Türkiye-Azerbaycan dostluğunu anlatmaya başka bir söz bırakmıyor.” dedi.
Anadolu Üniversitesi olarak Türk Dünyasını oluşturan cumhuriyetlere özel
bir önem verdiklerini söyleyen Rektör Gündoğan, sözlerine şu şekilde devam
etti: “2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Eskişehir'imizin ve Türk Dünyasının
önemli bir üniversitesi olarak Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezimiz
aracılığıyla bu tür faaliyetlere ev sahipliği yapıyoruz ve katılım göstermeye
çalışıyoruz. Özellikle son 25 yılda Anadolu Üniversitesi bünyesinde
eğitim-öğretim gören binlerce Azerbaycanlı öğrencimiz oldu. Bunun yanında
Azerbaycan’dan gelen öğretim elemanlarımız pek çok akademik birimimizde ders
verdiler ve hala da bu faaliyetlerini sürdürüyorlar. “
Açıköğretim Sistemi aracılığıyla Azerbaycan’da yürüttükleri faaliyetlere
de değinen Prof. Dr. Naci Gündoğan, şunları söyledi: “Son 10 yılda, Bakü'de
açtığımız Açıköğretim Bürosu ile açık ve uzaktan öğretim sistemimiz
aracılığıyla Azerbaycan'daki birçok öğrencimize ulaştık. Hâlâ da orada yüzlerce
öğrencimiz, Anadolu Üniversitesinin vermiş olduğu eğitimi alıyorlar ve bu da
bizi gerçekten mutlu ediyor. İnşallah bundan sonra da bizler Türkiye-Azerbaycan
ilişkilerinde bir eğitim köprüsü olarak faaliyetlerimize kaldığımız yerden
devam edeceğiz. Bu etkinlik, aslında bu dostluğun da bir göstergesi. İnşallah
bu tür etkinlikler Azerbaycan-Türkiye dostluğunu daha da pekiştirir. Etkinliğin
düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür ederim. Dünya döndükçe
Türkiye-Azerbaycan dostluğunun sürmesini temenni ediyorum.”
"100 yaşını dolduran bağımsızlığımızın, bu günlerinde olmasının en
büyük nedenlerinden biri Türkiye Azerbaycan kardeşliğidir." diyen
Azerbaycan Devleti Diasporadan Sorumlu Bakan Yardımcısı Valeh Hacıyev,
görüşlerini şu şekilde aktardı: “1918 yılında kurulan Azerbaycan Demokratik
Cumhuriyeti şükürler olsun ki 100 yılını yaşıyor. Ulu önder Haydar Aliyev’in
söylediği gibi ‘Bağımsızlığı kazanmak zordur fakat bu bağımsızlığı sürdürmek ve
korumak çok daha zordur’. Şunu belirtmek isterim ki, hiçbir zaman
Türkiyesiz Azerbaycan, Azerbaycansız Türkiye düşünülemez. Çünkü bu iki milletin
evlatlarının tarihine de baktığımızda kanımız ve dinimiz bir olmuştur. Bu iki
devletin dünyada karşılaşacağı sorun, durum ya da olaylarda en büyük görev
öğrencilerimize düşüyor. Umuyorum gençlerimiz üstümüze atılan soykırım
iddiaları ve bunun gibi konularda bilgilenerek geleceğe ışık tutacaklardır.”
Türkiye ve Azerbaycan’ın bir millet iki devlet olduğunu vurgulayan Vali
Özdemir Çakacak, “Bu kongrenin, Türkiye-Azerbaycan kardeşliğinin
pekiştirilmesine katkıda bulunmasını ve hayırlara vesile olmasını diliyorum.
Kardeşliğimize ve sizlere olan desteğimiz her zaman devam edecektir.
Türkiye-Azerbaycan ilişkileri kardeşlik içinde varlığını sürdürmektedir. Biz
sadece dost değiliz, dostun ötesinde kardeşiz. Aynı atanın çocuklarıyız.
Tarihsel bağlarımız, ortak kültürümüz, dinimiz ve dilimiz ilişkilerimizin
temelini teşkil etmektedir.” diye konuştu.
Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Doç. Dr.
Necibe Nesibova, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin çok eskiye dayandığını
vurgulayarak görüşlerini şu şekilde aktardı: “28 Mayıs 1918’te Azerbaycan Halk
Cumhuriyeti’nin kurulması, Azerbaycan halkının hayatında gerçekten çok büyük ve
önemli bir yer kaplamıştır. Ayrıca Azerbaycan-Türkiye ilişkileri çok eskilere
dayanır ve o zamandan beri de hep kardeşlik çerçevesinde olmuştur. Geçmişte,
Türkiye’de eğitim gören Azerbaycanlı gençler daha sonra iki ülkenin büyük
aydınları olmuş ve ortak değerlerini taşımışlardır.”
Türkiye Azerbaycan Dernekleri Federasyonu Başkanı Bilal Dündar, dünyada
devletlerarası çıkara dayanmayan tek ilişkinin Türkiye-Azerbaycan devletleri
arasında bulunduğuna dikkat çekerek, “Devletlerarası ilişkiler çıkara
dayalıdır. Buna örnek olarak gösteremeyeceğimiz tek ilişki ise Türkiye ve
Azerbaycan arasındaki ilişkidir. Tarihin her döneminde bu ilişki, bir millet
iki devlet olarak dile geliyor. En ufak bir mutluluğu, acıyı hep beraber
paylaşmışızdır. Azerbaycan’ın anlamı ve önemi büyüktür. Türkiye ile Azerbaycan
gerek devlet gerekse halk düzeyinde her zaman birlikte olmuşlardır. Bu
birlikteliğin devamını diliyorum.”
Projenin düzenlenmesinde büyük emeği geçen Eskişehir Azerbaycanlılar
Derneği Başkanı Uzm. Ecz. Cavit Aydın kongre hakkında şunları dile getirdi:
“EsAzDer olarak kuruluşundan bu yana tek amacımız, Azerbaycan’a hizmet etmek ve
Azerbaycan’ın geleceği sağlam adımlarla ilerlemesi için elimizden geleni ortaya
koymaktır. Bu hizmetlerden biri olan uluslararası kongremiz, Azerbaycan'ın
100’üncü yılını bilimsel bir dille ele alan ve onu gelecek nesillere aktarma imkanı
sunan bir projemizdir.”
Kongrenin genel sürecini katılımcılara aktaran EzAzDer Denetim Kurulu
Başkanı ve Proje Sorumlusu Rza Mammadov ise, “Bugün burada Azerbaycan
Cumhuriyetinin değerlerine sahip çıkmak için bulunuyoruz. Çünkü 28 Mayıs 1918
ecdadımızın seve seve canını verdiği Azerbaycan’da, Cumhuriyetin ilanının
gerçekleştiği gündür. Biz bugün bu tarihin 100. yılını kutluyoruz. Bu kongreyi
düzenleyerek 1918’den 2018’e kadar yüz yıllık sürecin tarihi, edebi, sosyal,
ekonomik, politik olarak tartışabileceğimiz, geçmişi ve bugünümüzü ele
alabileceğimiz bir ortam sağlamak istedik. Bu düşünceden hareketle de Anadolu
Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi ile birlikte bu projeyi
başlattık.” şeklinde konuştu.
Azerbaycan Kongresi Başkanı ve İzmir Azerbaycan Kardeşlik İş Birliği
Başkanı Dr. Asif Kurban, Doğu'daki ilk kurulan demokratik devletin Azerbaycan
olduğuna vurgu yaparak sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Bu yıl şanlı Demokratik
Cumhuriyetimizin yüzüncü yılı ve böylesine anlamlı bir günde burada
bulunuyoruz. Ben diasporamıza da değinmek istiyorum. Diasporamız, genç ama şu
an 60’tan fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Dünyanın birçok bölgesinde bulunan
teşkilatlarımız var. Bunların kendi hedeflerinin dışında ortak bir hedefi de
bulunması gerekiyor.”
Konuşmaların ardından Azerbaycan Cumhuriyetinin 100’üncü yılı dolayısıyla
plaket ve onur belgesi takdimi gerçekleştirildi.
İki gün süren “100. Yılında Uluslararası Azerbaycan Kongresi”nde “1918’den 1920’ye Azerbaycan”, “Turizm”, “Tarihi Şahsiyetler”, “Kültür ve Politika”, “Siyaset”, “Toplum ve Kültür”, “Eğitim”, “Tarih ve Edebiyat”, “Felsefe”, “Dil ve Edebiyat”, “Türklük”, “Siyaset ve Yönetim”, “Basın Faaliyeti”, “İktisat” ve “Tarih ve Kültür” konuları ele alındı.