Azerbaycan Cumhuriyetinin 100.Yılında Uluslararası Kongre düzenlendi

Cavid Memmedli 28/05/2018

Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği ve Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi işbirliğinde, TİKA ve İNDEX'in destekleriyle 26-27 Mayıs tarihlerinde "100.Yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Uluslararası Kongresi" düzenlendi.

“100. Yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Uluslararası Kongresi”nin açılış programı 26 Mayıs Cumartesi günü Anadolu Üniversitesi Öğrenci Merkezi Salon 2016’da gerçekleştirildi. Anadolu Üniversitesinin ev sahipliği yaptığı kongreye; Azerbaycan Cumhuriyeti Diasporadan Sorumlu Bakan Yardımcısı Valeh Hacıyev, Eskişehir Valisi Özdemir Çakacak, Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Doç. Dr. Necibe Nesibova, Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Naci Gündoğan, Türkiye Azerbaycan Dernekleri Federasyonu (TADEF) Başkanı Bilal Dündar, Eskişehir Türk Ocağı Başkanı Prof. Dr. Nedim Ünal, Eskişehir Azerbaycan Derneği (EsAzDer) Başkanı Uzm. Ecz. Cavid Aydın, EzAzDer Denetim Kurulu Başkanı ve Proje Sorumlusu Rza Mammadov, Azerbaycan Kongresi Başkanı ve İzmir Azerbaycan Kardeşlik İş Birliği Başkanı Dr. Asif Kurban ile Türk Dünyası Araştırma Merkezi Müdürü (TÜDAM) Doç. Dr. Mehmet Topal’ın yanı sıra çok sayıda öğretim elemanı ve öğrenci katılım gösterdi.

Azerbaycan Cumhuriyetinin kuruluşunun 100’üncü yılında böyle anlamlı bir etkinliğe ev sahipliği yapmaktan dolayı onur duyduklarını dile getiren Rektör Prof. Dr. Naci Gündoğan, “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Azerbaycan'ın sevinci Türkiye'nin sevincidir, Azerbaycan'ın kederi de Türkiye’nin kederidir.’ sözü Türkiye-Azerbaycan dostluğunu anlatmaya başka bir söz bırakmıyor.” dedi. 

Anadolu Üniversitesi olarak Türk Dünyasını oluşturan cumhuriyetlere özel bir önem verdiklerini söyleyen Rektör Gündoğan, sözlerine şu şekilde devam etti: “2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Eskişehir'imizin ve Türk Dünyasının önemli bir üniversitesi olarak Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezimiz aracılığıyla bu tür faaliyetlere ev sahipliği yapıyoruz ve katılım göstermeye çalışıyoruz. Özellikle son 25 yılda Anadolu Üniversitesi bünyesinde eğitim-öğretim gören binlerce Azerbaycanlı öğrencimiz oldu. Bunun yanında Azerbaycan’dan gelen öğretim elemanlarımız pek çok akademik birimimizde ders verdiler ve hala da bu faaliyetlerini sürdürüyorlar. “

Açıköğretim Sistemi aracılığıyla Azerbaycan’da yürüttükleri faaliyetlere de değinen Prof. Dr. Naci Gündoğan, şunları söyledi: “Son 10 yılda, Bakü'de açtığımız Açıköğretim Bürosu ile açık ve uzaktan öğretim sistemimiz aracılığıyla Azerbaycan'daki birçok öğrencimize ulaştık. Hâlâ da orada yüzlerce öğrencimiz, Anadolu Üniversitesinin vermiş olduğu eğitimi alıyorlar ve bu da bizi gerçekten mutlu ediyor. İnşallah bundan sonra da bizler Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinde bir eğitim köprüsü olarak faaliyetlerimize kaldığımız yerden devam edeceğiz. Bu etkinlik, aslında bu dostluğun da bir göstergesi. İnşallah bu tür etkinlikler Azerbaycan-Türkiye dostluğunu daha da pekiştirir. Etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür ederim. Dünya döndükçe Türkiye-Azerbaycan dostluğunun sürmesini temenni ediyorum.”

"100 yaşını dolduran bağımsızlığımızın, bu günlerinde olmasının en büyük nedenlerinden biri Türkiye Azerbaycan kardeşliğidir."  diyen Azerbaycan Devleti Diasporadan Sorumlu Bakan Yardımcısı Valeh Hacıyev, görüşlerini şu şekilde aktardı: “1918 yılında kurulan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti şükürler olsun ki 100 yılını yaşıyor. Ulu önder Haydar Aliyev’in söylediği gibi ‘Bağımsızlığı kazanmak zordur fakat bu bağımsızlığı sürdürmek ve korumak çok daha zordur’.  Şunu belirtmek isterim ki, hiçbir zaman Türkiyesiz Azerbaycan, Azerbaycansız Türkiye düşünülemez. Çünkü bu iki milletin evlatlarının tarihine de baktığımızda kanımız ve dinimiz bir olmuştur. Bu iki devletin dünyada karşılaşacağı sorun, durum ya da olaylarda en büyük görev öğrencilerimize düşüyor. Umuyorum gençlerimiz üstümüze atılan soykırım iddiaları ve bunun gibi konularda bilgilenerek geleceğe ışık tutacaklardır.”

Türkiye ve Azerbaycan’ın bir millet iki devlet olduğunu vurgulayan Vali Özdemir Çakacak, “Bu kongrenin, Türkiye-Azerbaycan kardeşliğinin pekiştirilmesine katkıda bulunmasını ve hayırlara vesile olmasını diliyorum. Kardeşliğimize ve sizlere olan desteğimiz her zaman devam edecektir. Türkiye-Azerbaycan ilişkileri kardeşlik içinde varlığını sürdürmektedir. Biz sadece dost değiliz, dostun ötesinde kardeşiz. Aynı atanın çocuklarıyız. Tarihsel bağlarımız, ortak kültürümüz, dinimiz ve dilimiz ilişkilerimizin temelini teşkil etmektedir.” diye konuştu.

Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Doç. Dr. Necibe Nesibova, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin çok eskiye dayandığını vurgulayarak görüşlerini şu şekilde aktardı: “28 Mayıs 1918’te Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin kurulması, Azerbaycan halkının hayatında gerçekten çok büyük ve önemli bir yer kaplamıştır. Ayrıca Azerbaycan-Türkiye ilişkileri çok eskilere dayanır ve o zamandan beri de hep kardeşlik çerçevesinde olmuştur. Geçmişte, Türkiye’de eğitim gören Azerbaycanlı gençler daha sonra iki ülkenin büyük aydınları olmuş ve ortak değerlerini taşımışlardır.”

Türkiye Azerbaycan Dernekleri Federasyonu Başkanı Bilal Dündar, dünyada devletlerarası çıkara dayanmayan tek ilişkinin Türkiye-Azerbaycan devletleri arasında bulunduğuna dikkat çekerek, “Devletlerarası ilişkiler çıkara dayalıdır. Buna örnek olarak gösteremeyeceğimiz tek ilişki ise Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ilişkidir. Tarihin her döneminde bu ilişki, bir millet iki devlet olarak dile geliyor. En ufak bir mutluluğu, acıyı hep beraber paylaşmışızdır. Azerbaycan’ın anlamı ve önemi büyüktür. Türkiye ile Azerbaycan gerek devlet gerekse halk düzeyinde her zaman birlikte olmuşlardır. Bu birlikteliğin devamını diliyorum.”

Projenin düzenlenmesinde büyük emeği geçen Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği Başkanı Uzm. Ecz. Cavit Aydın kongre hakkında şunları dile getirdi: “EsAzDer olarak kuruluşundan bu yana tek amacımız, Azerbaycan’a hizmet etmek ve Azerbaycan’ın geleceği sağlam adımlarla ilerlemesi için elimizden geleni ortaya koymaktır. Bu hizmetlerden biri olan uluslararası kongremiz, Azerbaycan'ın 100’üncü yılını bilimsel bir dille ele alan ve onu gelecek nesillere aktarma imkanı sunan bir projemizdir.”

Kongrenin genel sürecini katılımcılara aktaran EzAzDer Denetim Kurulu Başkanı ve Proje Sorumlusu Rza Mammadov ise, “Bugün burada Azerbaycan Cumhuriyetinin değerlerine sahip çıkmak için bulunuyoruz. Çünkü 28 Mayıs 1918 ecdadımızın seve seve canını verdiği Azerbaycan’da, Cumhuriyetin ilanının gerçekleştiği gündür. Biz bugün bu tarihin 100. yılını kutluyoruz. Bu kongreyi düzenleyerek 1918’den 2018’e kadar yüz yıllık sürecin tarihi, edebi, sosyal, ekonomik, politik olarak tartışabileceğimiz, geçmişi ve bugünümüzü ele alabileceğimiz bir ortam sağlamak istedik. Bu düşünceden hareketle de Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi ile birlikte bu projeyi başlattık.” şeklinde konuştu.

Azerbaycan Kongresi Başkanı ve İzmir Azerbaycan Kardeşlik İş Birliği Başkanı Dr. Asif Kurban, Doğu'daki ilk kurulan demokratik devletin Azerbaycan olduğuna vurgu yaparak sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Bu yıl şanlı Demokratik Cumhuriyetimizin yüzüncü yılı ve böylesine anlamlı bir günde burada bulunuyoruz. Ben diasporamıza da değinmek istiyorum. Diasporamız, genç ama şu an 60’tan fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Dünyanın birçok bölgesinde bulunan teşkilatlarımız var. Bunların kendi hedeflerinin dışında ortak bir hedefi de bulunması gerekiyor.”

Konuşmaların ardından Azerbaycan Cumhuriyetinin 100’üncü yılı dolayısıyla plaket ve onur belgesi takdimi gerçekleştirildi.

İki gün süren “100. Yılında Uluslararası Azerbaycan Kongresi”nde  “1918’den 1920’ye Azerbaycan”, “Turizm”, “Tarihi Şahsiyetler”, “Kültür ve Politika”, “Siyaset”, “Toplum ve Kültür”, “Eğitim”, “Tarih ve Edebiyat”, “Felsefe”, “Dil ve Edebiyat”, “Türklük”, “Siyaset ve Yönetim”, “Basın Faaliyeti”, “İktisat” ve “Tarih ve Kültür”  konuları ele alındı.